-
1 per
I praep. cum acc.1) место: через (p. urbem Su; p. Aeduorum fines Cs); сквозь, по, в (p. venas diffundi C; p. totam provinciarp Cs; p. orbem terrarum Sl и p. terras V); вдоль (p. flumina PM); вниз по течению (p. amnem QC); среди, посреди (ire p. feras O); перед (p. ora vestra Sl)p. gradūs L — со ступени на ступень, по ступенямp. domos L (familias C) — от дома к дому, по домамp. manūs tradere Cs — передавать из рук в рукиp. omnia L — во всех частях, всюду2) время: в течение, в продолжение, на протяжении (p. multos annos C; p. duas noctes C; p. otium C, Just); во время (p. somnium C; p. eos dies C; p. indutias L)p. tempus advenire Ter — приходить вовремя (кстати)p. omne tempus PJ — в течение всего времени3) через посредство, с помощью (cognoscere aliquid p. exploratores Cs; occīdi p. aliquem C); посредством (aliquem certiorem facere p. littĕras C; decipere aliquem p. aliquid C)p. se C — самостоятельно, по своей воле, сам по себе (nihil p. se audere Cs) или ради самого себя (virtus p. se expetenda est C) или лично (aliquem p. se aut p. alios sollicitare Sl)p. quos et a quibus? C — по чьему наущению и кем (именно)?4) при клятвах и просьбах: ради, именем (p. deos aliquem orare Ter)p. deos jurare C — клясться богамиp. aliquid orare aliquem V — заклинать кого-л. чём-л.p. deos! C — ради (самих) богов!5)а) из-за, по причине, вследствие (p. metum L; p. ambitionem Sl; p. vinum C), благодаряp. haec — благодаря этому Eutr, но тж. тем временем Sup. causam alicujus rei C — (якобы) по причине чего-лб) ввиду, в силу (hoc p. leges non licet C; aliquid p. valetudinem facere non posse C)p. senatum C — ввиду (препятствий со стороны) сенатаp. me C etc. — по мне (пусть)non stat p. me (quominus) Ter — не моя вина (что не)6) под предлогом, под видом, прикрываясь (p. fidem fallere aliquem Pl, C; p. hospitium exhaurire domum C)7) путём, в порядке, в виде (p. fraudera Su)p. jocum L — в шуткуp. ludibrium L — издевательскиp. litteras C — письменноp. vim et metum C — насилием и угрозамиp. manūs Cs — на руках, вручную, но тж. Sl силой, насильноp. ludum et neglegentiam C — играючи и без заботp. speciem L (p. causam Cs) alicujus rei — под видом или под предлогом чего-либоp. iram C — в гневеp. artem V — искусноp. errorem Su — по ошибкеp. lacrimas VF — со слезамиp. amicitiam Sl — во имя дружбыp. virtutem Sl — доблестно, мужественноp. occasionem L — при Случаеp. nostram ignominiam L к — нашему стыдуp. summum dedĕcus C — позорнейшим образомp. commodum L — с удобством, для удобстваII per- приставка, означающая2) завершение ( perficio)3) действие, направленное через (сквозь) что-л., по чему-л. и т. д. ( peregrinus) -
2 juro
jūro, āvī, ātum, āre [ jus I ]1) приносить клятву (присягу), клясться, присягать (per deos Sl; per patris ossa O)j. ad aliquem Cato — клясться кому-л.j. pro aliquo L — клясться за кого-л.j. fiquĭdo Ter — чистосердечно клястьсяj. in verba alicujus H, L, Sen — повторять за кем-л. слова присяги, тж. клясться в верности кому-л.j. in nomen alicujus Just, Su — клясться в верности (присягать на верность) кому-л. или слепо верить кому-л.j. in legem (in leges) C, L — клясться исполнять закон(ы)j. aliquid in litem C — приносить перед судом присягу в чём-л.calumniam j. L — клясться в отсутствии клеветнических намеренийj. odium perenne in aliquem AV — клясться в вечной ненависти к кому-л.j. morbum C — под присягой заявить о своей болезниfalsum j. C, O, тж. j. falso и falsa O — дать ложную клятвуlaetae jurantur aves Cld — КЛЯНУТСЯ в том, что ауспиции оказались благоприятными2) составлять заговор (inter se Cato; in aliquem O; in facĭnus O)3) заклинать, клятвенно призывать в свидетели (j. deos O) -
3 deus
ī (pl. dei, dii или di; gen. pl. deorum и deum; dat. /abl. deis, diis или dis) m.1)а) бог, божествоdeos colere C, QC etc. — чтить боговdii (di) meliora или melius! (sc. velint, duint = dent или ferant) Ter, Tib, C, O — да сохранят боги!di, vestram fidem (sc. obsecro)! Pl, Ter — видят боги! ( клятва)majorum gentium di, тж. dei majores C — старшие боги, перечисленные в двустишии: Juno, Vesta, Minerva, Ceres, Diana, Venus, Mars || Mercurius, Jovi; Neptunus, Vulcanus, Apollo Enn2) богиня -
4 colo
I cōlo, āvī, ātum, āre [ colum 1. ]процеживать, очищать (ceram, aquam Col; aurum Ap); просеивать ( aliquid cribro Col)amnes retibus c. Man — ловить рыбу неводамиII colo, coluī, cultum, ere1) обрабатывать, возделывать (agrum C; arva Q; hortum QC)2) разводить, взращивать (vitem C; arbores H; poma O)3) обитать, жить, населять (nemora, montes silvasque Lcr; urbem C; circa utramque ripam Rhodăni L)4) иметь попечение, заботиться, окружать вниманием (aliquem observare et c. C)terras hominumque c. genus H (о богах) — охранять ( или осыпать благодеяниями) землю и человеческий родse opulenter c. Sl — жить в довольстве (роскоши)5) усердно заниматься, деятельно осуществлять, насаждать или изучать (c. artes et studia C)c. amicitiam Pl etc. — соблюдать обязанности дружбыc. virtutem C — вести добродетельную жизньc. justitiam C — соблюдать справедливостьc. innocentiam Q — вести непорочную жизньvilīter semet ipsum c. Ap — недостойно вести себяamorem alicujus rei c. V — питать любовь к чему-л.fidem rectumque c. O — жить праведноc. servitūtem apud aliquem Pl — быть рабом у кого-л.vitam c. Pl, C etc. или aevum c. Lcr — жить, существоватьviam inopem c. Ter — жить в бедности6) украшать ( lacertos auro QC)7) культ. почитать, чтить (aliquid pro deo QC; Latōnam per aras O; deos aris PJ; sacrarium summa caerimoniā Nep)falsos c. deos Lact — поклоняться ложным богам8) почитать, уважать, оказывать внимание (aliquem donis c. L)Atticus a M. Antonio absens littĕris colebatur Nep — когда Аттик находился в отсутствии, М. Антоний удостаивал его письмамиaliquem magistrum c. Ap — чтить кого-л. как (своего) учителя9) (с кем-л.) обходиться, обращаться, поступатьc. aliquem artē Sl — обращаться с кем-л. сурово. — см. тж. colens -
5 obtestor
ob-testor, ātus sum, ārī depon.2) клятвенно заверять, торжественно уверять ( obtestatur se moriturum esse T)3) умолять, заклинать (aliquem per omnes deos C, Cs; o. aliquem, ut aliquid suscipiat PJ); иногда part. pf. в пассивном значении -
6 percolo
I per-cōlo, āvī, ātum, āre1) процеживать, фильтровать ( vinum Cato); pass. проходить, просачиваться (итог per terras percolatur Lcr)2) перерабатывать, переваривать ( cibos et potiones Sen)II per-colo, coluī, cultum, ere1) населять, обитать ( Eleusiniam glebam Ap)2) тщательно чистить ( ōs Ap)3) наряжать, разодевать ( femĭna perculta Pl)4) завершать, оканчивать ( inchoāta PJ)5) заниматься, предаваться, развивать, культивировать, ревностно изучать (disciplīnas studiosius Ap; p. sapientiam Ap)6) разукрашивать, украшать ( aliquid eloquentiā T)8) почитать, уважать ( patrem Pl)9) справлять, праздновать ( initia Cerĕris A V)10) отличать, награждать, жаловать ( aliquem aliquo honore T) -
7 evoco
ē-voco, āvī, ātum, āre1) звать, вызывать, приглашать (aliquem foras Ter; ad colloquium L; aliquos ad pugnam Cs; e convivio J); призывать (aliquem ad honorem ; magistratūs ad se C)2) вызывать, возбуждать (risum, lacrimas Sen; sudorem CC; vomitiones PM; iram alicujus Sen)3) доводить (aliquem ad saevitiam Sen; vitis evocata ad fructūs PM)4) извлекать, вытягивать (sucum quasi per siphonem Col; перен. aliquem e tenebris in lucem C)5) культ. вызывать, заклинать (aliquem ab infĕris C; proăvos sepulchris O)6) воен. вызывать добровольцев, вербовать, приглашать, привлекать ( oppidanos ad bellum Cs)aliquem spe praedae e. Cs — завербовать кого-л. перспективами (военной) добычи. — см. тж. evocati -
8 oro
ōro, āvī, ātum, āre [ os I ]1) говорить ( talibus dictis V)3)а) просить, молить (aliquem aliquid T, V etc.; aliquid alicui Ter etc.)o. mortem V — призывать смертьper omnes deos aliquem o. H — заклинать кого-л. всеми богамиo. veniam alicui rei O — извиняться за что-л.б) вводноoro (te, vos) C, L, Sen etc. — прошу, пожалуйста, послушай(те) -
9 supplicium
ī n. [ supplico ]1) коленопреклонение (молящего(ся) или казнимого) L2) покорная просьба, ходатайство ( legatos cum suppliciis mittere Sl)3) pl. мольба, молитва (supplicia muliebria Sl)4) жертва, жертвоприношение ( precibus suppliciisque deos placare L)5) казнь, кара (s. exsilii или deportationis CTh)s. ultimum или summum Dig — смертная казньgravissimum s. ei rei constitutum est Cs — за это установлено самое суровое наказаниеsupplicio aliquem afficere Cs, Su, ad s. aliquem dare Nep (tradere L, dedere Cs) или s. sumere ex, ab и de aliquo Ter, C, T — карать или казнить кого-л.s. (per)solvere C, T (luere T, Just) — нести наказаниеad ultimum s. progredi Cs — покончить жизнь самоубийством6) пытка, мучение ( cruciatu supplicioque perire C)s. inclusum C — пытка заточенияsupplicio afficere aliquem QC — причинить кому-л. увечье
См. также в других словарях:
PRAESENTES (per) Deos jurandi ritus — per PRAESENTES Deos jurandi ritus memoratur Curtio, l. 6. c. 7. Ille (Nicomachus) ratus nihil indicaturum, per praesentes Deos iurat; qui nempe in illo templo, ad quod deductus erat, colebantur. Ferebat ita veterum consuetudo Macedonum, ut ducti… … Hofmann J. Lexicon universale
DEOS referendi viros benemeritos mos (in) — in DEOS referendi viros benemeritos mos memoratur Suet. in Iulio c. 88. Periit atque in Deorum numerum relatus est. Quod enim in antiquissimis Graecis historiis dici solet, aliquem a morte τετευχέναι τιμῶν ἡρωίκῶν, vel ἰςοθέων vel ἰςολυμπίων, id… … Hofmann J. Lexicon universale
SALUTANDI Deos maritimos — conspectis terrarum oris, consuetudo, occurrit, apud Statium Theb. s. 4. v. 805. Sic Ambracii per littora Ponti Nauticus in remis Iuvenum, monstrante Magistrô Fit sonus, inque vicem contra pereussa reclamat Terra, salutatus cum Leucada pandit… … Hofmann J. Lexicon universale
JURAMENTUM — in iudiciis et actionrbus, apud omnes semper gentes, cum circalitigantes, tum circa testes, non exigui usûs fuit: Unde Arist. μετα θείας παραλήφεως φάσις ἀναποδεικτος, cum divina sibi assumptione Dictio non demonstrabilis, Rhetoric. ad Alex.c. 18 … Hofmann J. Lexicon universale
MANES — I. MANES a quo Manichael haeretici orti sunt, natione Persa suit, prius Cubricus dictus, servus cuiusdam viduae Persicae, quae moriens Manem, (ita enim postmodum appellari voluit, no pristini status meoria remaneret) haeedem instituit, eique non… … Hofmann J. Lexicon universale
PERJURIUM — quanto in horrore fuerit Atheniensibus, vel hinc videre est, quod, sicut virum bonum indigitare volentes, eum vocârunt ἔυορκον, i. e. iuratae fidei tenacem, Hesiod. in ἔργ. v. 188. Οὐδέ τις ἐυόρκου χάρις ἔςςεται οὔτε δικαίου. Et Aristophanes… … Hofmann J. Lexicon universale
Conspiración de Catilina — Este artículo trata sobre la conspiración en si. Para la obra de Salustio Crispo, véase De Catilinae coniuratione. Un nombre destaco sobre los demás, Lucio Sergio Catilina a quien la aristocracia romana temía, a él y a sus planes económicos que… … Wikipedia Español
BELLI indicendi ac gerendi ritus — Romani, ut inquit Varro bella et tarde, et nullâ licentiâ suscipiebant, et quod bellum nullum nisi pium putabant geri oportere, prinsquam indicerent bellum iis, a quibus iniurias factas seiebant, Faeciales legatos res repetitum mittebant quatuor … Hofmann J. Lexicon universale
DAEMON — a Graeco Δαίμων, quasi Δαήμων, i. e. sciens. Ita, Plato in Cratylo. Lactant. l. 2. et Chalcidius in Timaeum Platonis, Daemones genii sunt, Μυςταγωγοὶ τȏυ βίου, ut Menander inquit. Domini Vitae; Lares Cicer. aliis etiam Manes ac Lemures. Genii… … Hofmann J. Lexicon universale
FERRUM Candens — seu Ferri candentis iudicium, purgationis genus medio aevo celebre, quo quis innocentiam suam tuebatur, nudâ manu ferrum candens deferendo, hac illaesâ, ritûs origine e veteri Ethnicorum superstitione, de qua Sophocles in Antigona, cum ait:… … Hofmann J. Lexicon universale
amour — Amour, m. acut. Est l affection passionnée qu on porte à quelque femme, si qu il signifie chose de plus vehemente impression d esprit que ce mot Amitié le plus souvent. Selon ce on dit, Il fait l amour à une telle, Illam cupide amat, Il se prend… … Thresor de la langue françoyse